Czerwiec to dla niektórych przedsionek wakacji, dla niektórych „dzień, jak co dzień”, a dla niektórych szczyt sezonu. Niezależnie od tego, w jakim momencie Ty jesteś chciałabym, aby ten artykuł był dla Ciebie momentem zatrzymania. Okazją do powiedzenia sobie „STOP”, wzięcia głębokiego oddechu i dania sobie chwili na pomyślenie. Nie o biznesie, nie o Klientach, nie o rynku. O sobie. I Twojej roli zawodowej.
twoja rola zawodowa
Kiedy ostatni raz dałeś/aś sobie okazję na zatrzymanie się i spojrzenie z dystansu na siebie w swojej roli zawodowej: lidera, menedżera, pracownika? Na to, czy to, w jaki sposób działasz na co dzień jest tym, w jaki sposób chcesz działać? Czy jest to spójne z Tobą? Zazwyczaj po prostu nie ma na to czasu. Wielu z nas jest w permanentnym biegu a rzeczywistość i biznes potrafią nas poganiać, jak nadzorcy na budowie (i nie ma kiedy taczek załadować).
Nie, nie będę pisała o tym, jak ważni jesteśmy sami dla siebie, jak powinniśmy się sobą zaopiekować i dbać o siebie. Po prostu zaproszę Cię do wspólnej drogi – być może pierwszej w tym roku wakacyjnej wycieczki? – podczas której będziesz mieć okazję przyjrzeć się swojej roli i doprecyzować, na czym chcesz, żeby polegała.
Jeśli jesteś na to gotów/gotowa – przygotuj:
- otwarty umysł,
- refleksyjność,
- około 20 minut,
- długopis i wydrukowaną „mapę mojej roli zawodowej”.
Zanim zaczniesz zapisz sobie na mapie nazwę Twojej Roli, którą chcesz zwiedzić 🙂
Do notatek możesz wykorzystać arkusz Mapy Roli Zawodowej:
Możesz też pracować w pełni elektronicznie.
ASPEKT TECHNICZNY NASZEJ WYCIECZKI:
- W kolejnych częściach artykułu znajdziesz arkusze z pytaniami, które poprowadzą Cię przez zwiedzanie „Twojej Roli”.
- Arkusze otworzą się w tym samym oknie przeglądarki po kliknięciu przycisku pod danym fragmentem artykułu. W arkuszu znajdziesz instrukcję i pola do zapisania Twoich przemyśleń.
- Gdy skończysz robić notatki w danym arkuszu – kliknij „DONE”. Przejdziesz na ekran, na którym po prawej na górze znajdziesz opcje umożwiające wydruk Twoich notatek lub zapisanie ich w postaci dokumentu PDF. Po zrobieniu tego – kliknij link „POWRÓT DO ARTYKUŁU”. W tej samej karcie przeglądarki otworzy się ponownie artykuł, tym razem na kolejnej części refleksji.
- Zwróć proszę uwagę, że system (ze względów bezpieczeństwa) wylogowuje użytkowników po ok. 15 minutach bezczynności, czyli braku zapisania czegokolwiek w ankiecie. Zaplanuj wycieczkę po Twojej Roli tak, byś mógł/mogła skupić się na kolejnych atrakcjach i mieć czas, na poszukanie w sobie, zapisanie i wydrukowanie swoich odpowiedzi.
- Jeśli łatwiej robić Ci notatki ręcznie – możesz pobrać mapę „Twojej Roli”, która Ci w tym pomoże i uniezależni Cię od ustawień czasowych serwera: „Twoja Rola” – arkusz do notatek.
- Jeśli wolisz przejść proces sam/a – bez wsparcia e-platformy – pobierz mini-podręcznik.
Park Kontekstu
Kontekst jest punktem wyjścia do definiowania zachowań, które w danej sytuacji są efektywne. W relacji zawodowej (z Klientami, z zespołem, ze współpracownikami) nie działasz w próżni. Otacza Cię jakaś historia: kraju, regionu, firmy i ludzi z nią związanych. Masz swoje własne doświadczenia, które wnosisz do organizacji. Wszystkie te elementy wpływają na to, w jaki sposób może wyglądać Twoja rola.
Przykład: Gdy wiem, że wcześniejszy szef zespołu unikał angażowania się w zarządzanie zespołem i ludzie byli zostawieni sami sobie – jako lider prawdopodobnie skupię się na odbudowaniu poczucia bezpieczeństwa zespołu. Gdy jednak wiem, że zespół od lat pracuje razem, wspiera się i czuje się, jak rodzina – mocniej skupię się na ukierunkowaniu na wyniki.
A jakie są kluczowe elementy otoczenia, w którym Ty działasz? Skorzystaj z linku poniżej, by odbyć wizytę w Twoim Parku Kontekstu.
Wieża Celów
W procesie przyglądania się swojej roli zawodowej ważna jest umiejętność określenia nadrzędnego celu KAŻDEGO DZIAŁANIA, jakie podejmujesz w swojej roli: czy to jest kontakt z Klientem, czy feedback dawany pracownikowi, czy rozmowa z kolegą z innego zespołu. Cele te mogą wywodzić się z celów postawionych przed Twoim stanowiskiem (np. poziom sprzedaży, terminowość działania zespołu, zadowolenie Klientów). Mogą wywodzić się także z Twoich prywatnych celów, związanych z życiem zawodowym oraz osobistym.
Pragmatycznie rzecz ujmując: umiejętne określenie, jaki cel przyświeca Twojemu działaniu, pozwala Ci wybrać sposób postępowania i narzędzia, jakie zastosujesz w danej sytuacji. Ważna jest także umiejętność przewidywania konsekwencji Twoich zachowań, czyli tego, w jaki sposób wpłyną one na skuteczne i efektywne realizowanie Twojej roli zawodowej.
Przykład: Ktoś nie zrealizował zadania, jakie przed nim postawiłam. Pojawia się chęć powiedzenia mu, że jest wkurzający i nieodpowiedziany. Zastanawiam się jednak nad konsekwencjami. Mój współpracownik może poczuć się dotknięty takimi słowami i obrazi się. To utrudni realizację naszych wspólnych zadań teraz, a także zapewne w przyszłości. Być może pojawi się konieczność tłumaczenia szefowi lub Klientowi, dlaczego zadanie nie zostało zrealizowane na czas. To są aspekty związane z celami zawodowymi. Jednak wypowiedź „Jesteś nieodpowiedzialny” może osobiście urazić, popsuć atmosferę pracy i sprawić, że tak potraktowany współpracownik nie przyjmie w przyszłości żadnego feedbacku i nie rozwinie się zawodowo. Jeśli wymienione powyżej konsekwencje są mi to obojętne – powiem swoje. Jeśli jednak zależy mi, żeby nie stracić zaangażowania tej osoby i ułatwić wspólną realizację zadania utrzymując pozytywną atmosferę pracy dobiorę inne słowa.
A jakie są kluczowe cele, jakie Ty sobie stawiasz? Skorzystaj z linku poniżej, by odbyć wizytę w Twojej Wieży Celów.
Fundamenty Oczekiwań
Ten aspekt dotyczy Twojej wiedzy o tym, jakiego sposobu działania oczekuje się od osoby pełniącej Twoją rolę. Część z nich jest doprecyzowana w formalnych regulacjach, czy przepisach (np. oczekiwania wobec kompetencji i postawy audytora SZJ określają normy ISO). Istnieją jednak pewne oczekiwania, które są ogólnie przyjęte na postawie dostępnej wiedzy, badań czy teorii (np. że lider będzie wskazywał kierunek, motywował, inspirował, rozwijał). Są też zachowania, wynikające z tego, jak widzą daną rolę konkretne osoby, z którymi współpracujesz. Chodzi tu o Twoich podwładnych, szefów, współpracowników, Klientów – wszystkie kluczowe osoby z otoczenia, które wpływają na Ciebie i na które Ty wpływasz swoimi działaniami.
Uzgodnienie tego, w jaki sposób rozumiecie Twoją rolę zawodową (pokazanie Twojej perspektywy i poznanie perspektywy innych) pozwala zapobiec wielu problemom, które wynikają z subiektywnych, często odmiennych nastawień.
Przykład: Dla niektórych lider to osoba, która wyznacza cele i prowadzi innych, zaś dla niektórych taka, która rozpoznaje potrzeby i pomaga je zrealizować. Dla niektórych jest to słowo zamienne ze słowami „menedżer” czy „kierownik”, a inni utożsamiają je ze słowem „przywódca”. Każde z tych słów budzi jakieś skojarzenia i jakieś oczekiwania związane ze sposobem postępowania osoby, którą tak nazywamy.
A jakie są oczekiwania związane z Twoją rolą? Skorzystaj z linku poniżej, przyjrzyj się Twoim Fundamentom Oczekiwań.
Dąb Wizerunku
Trenholm i Jensen w książce „Komunikacja interpersonalna” napisali, cytuję: „We must develop our own individual styles based on our sense of self”. Jest to kolejny wymiar, któremu warto się przyjrzeć. Jaki wizerunek chcesz budować w swojej roli?
Kontekst, w którym działasz, cele, jakie Ci przyświecają (te zawodowe, i te osobiste) a także oczekiwania (Twoje własne i otoczenia) powinny być dopełnione przez Twoją indywidualność i wyjątkowość, przez to, jakim sobą jesteś i chcesz być. Bo przecież nie chodzi o to, żebyś robił z siebie kogoś, kim nie jesteś, zakładał na siebie obcy garnitur, czy miał różne maski na różne sytuacje. Chodzi o to, żebyś realizował swoją rolę świadomie, w zgodzie ze sobą i jednocześnie z uważnością na czynniki, które mają wpływ na skuteczność oraz efektywność Twojego działania.
Przykład: Mogę chcieć być postrzegana, jako lider rzeczowy, obiektywny, utrzymujący dystans i sprawiedliwy – bo to jest spójne ze mną. Mogę też być liderem odrobinę zwariowanym, luźnym i budującym bliskie, nieformalne relacje – bo to właśnie jestem ja. W każdym przypadku – jeśli uwzględniam kontekst, cele i oczekiwania – mogę być skuteczna, choć będę wybierać inne sposoby działania.
A jaki wizerunek Ty chcesz budować w swojej roli? Skorzystaj z linku poniżej, by przyjrzyj się Twojemu Dębowi Wizerunku.
Rzeka wartości
Dotarliśmy do ostatniego miejsca na mapie Twojej Roli: do wartości, które leżą u podstaw Twojej roli zawodowej. Przyjrzałeś się kontekstowi, celom, oczekiwaniom i wizerunkowi, jaki chcesz budować. Z tych elementów wynikają wartości, na których opierasz lub chcesz opierać swoje działania i decyzje. I w drugą stronę: te elementy są uwarunkowane przez wartości, które leżą u podstaw Twojego funkcjonowania zawodowego, a często także osobistego.
Na ile wartości, którymi kierujesz się w biznesie są wartościami Twoimi, a na ile wartościami firmowymi, które zostały określone i zdefiniowane na poziomie organizacji? Kiedy ostatnio zatrzymałeś się, by nazwać swoje wartości? Gdy się zatrzymałeś – czy doprecyzowałeś, co one dla Ciebie osobiście oznaczają? Jak Ty je rozumiesz? A gdy doprecyzowałeś – czy określiłeś, jak przekładają się one na Twoje działania w kontekście Twojej roli zawodowej? Czy do takich przemyśleń zachęcasz ludzi wokół Ciebie: podwładnych, współpracowników, szefów? By szli swoją drogą świadomie?
Jakie wartości leżą u postaw Twojego działania? Zapraszam Cię do ostatniego etapu naszej wycieczki. Skorzystaj z linku poniżej, by zanurzyć się w Twojej Rzece Wartości.
PODSUMOWANIE
Odwiedziliśmy już wszystkie kluczowe miejsca na mapie Twojej Roli. Przyjrzeliśmy się Parkowi Kontekstu, wspięliśmy na Wieżę Celów, zeszliśmy do Fundamentów Oczekiwań, odwiedziliśmy Dąb Wizerunku i zamyśliliśmy się na brzegu Rzeki Wartości.
Poniżej znajdziesz link, dzięki któremu możesz pobrać arkusz mapy „Twojej Roli” i uzupełnić w odpowiednich miejscach tym, co w Twoim poczuciu powinno się tam znaleźć. To mogą być szczegółowe przemyślenia, które zapisywałeś. Mogą być podsumowania, lub kluczowe słowa, które chcesz zapamiętać, by świadomie prowadziły Cię przez Twoją własną podróż z Twoją własną Rolą. Plik otworzy się w nowym oknie przeglądarki.
Dziękuję, że mogłam Ci towarzyszyć w tej wycieczce i oprowadzić po miasteczku, które tak często mijamy pędząc przed siebie lub słyszymy o nim od innych i tak rzadko dajemy sobie czas, by zatrzymać się, wyłączyć silnik i rozejrzeć wokoło. Po miasteczku Twoja Rola. Mam nadzieję, że jeszcze kiedyś tu wrócisz, by pobyć ze sobą.
Być może uznasz, że chciałbyś / chciałabyś zwiedzić „Twoją Rolę” z Towarzyszem… jeśli mogę Cię w tym wesprzeć – >>zapraszam do kontaktu 🙂
Opracowane na podstawie zmodyfikowanego modelu kompetencji komunikacji interpersonalnej opracowanego przez S. Trenholm, A. Jensen i przedstawionego w książce „Interpersonal Communication” (Oxford University Press, 2013).
