Projektowanie dobrej sesji facylitowanej to znacznie więcej niż rozplanowanie czasu. To przemyślenie całego procesu, który ma doprowadzić grupę od punktu A do punktu B – od problemu / potrzeby do rozwiązania, od chaosu do jasności, od indywidualnych perspektyw do wspólnych ustaleń.
Zapraszam do drugiego artykułu o facylitacji, który bazuje na materiałach opracowanych przez Agnieszkę Buśk i Dawida Muszkieta w ramach inicjatywy Centrum Facylitacji „Wakacyjne Wtorki z Facylitacją 2025” (15.07.2025). Naszym celem była promocja facylitacji i profesjonalizacja zawodu facylitatora zgodnie z PRK6 „Facylitowanie – prowadzenie spotkań grupowych”. Facylitacja to droga do efektywnej pracy grupowej. A facylitator jest swoistym przewodnikiem po tej drodze, projektując sesję facylitowaną od A do Z.
Dlaczego dobre zaprojektowanie sesji jest ważne? Źle zaprojektowana sesja to marnowanie czasu wszystkich – i Twojego, i uczestników. A dobrze zaprojektowana? To różnica między spotkaniem, z którego wszyscy wychodzą zmęczeni i sfrustrowani, a sesją, po której ludzie mówią: „Wow, naprawdę coś osiągnęliśmy!”.
4 etapy pracy facylitatora
Zanim przejdziemy do konkretów projektowania, warto przypomnieć, na czym polega kompletna praca facylitatora. To nie jest tylko „prowadzenie spotkania” – to cały proces, który składa się z czterech kluczowych etapów:
PRZYGOTOWANIE – tu się wszystko zaczyna. To:
- zrozumienie celów i potrzeb wszystkich kluczowych osób zaangażowanych w proces,
- zaprojektowanie struktury sesji, technik i agendy,
- opracowanie technik i narzędzi,
- ustalenie zasad pracy i oczekiwań.
PROWADZENIE, czyli moment prawdy:
- utrzymywanie neutralności i obiektywności,
- prowadzenie grupy do osiągnięcia celów,
- zarządzanie dynamiką grupy i czasem,
- ułatwianie komunikacji i generowania pomysłów.
ZAKOŃCZENIE – równie ważne jak początek. To pomoc grupie w:
- podsumowaniu kluczowych ustaleń i decyzji,
- ustaleniu kolejnych kroków i odpowiedzialności.
To także:
- zebranie informacji zwrotnej od grupy,
- zamknięcie sesji.
PO SESJI ważne jest podsumowanie procesu ze Sponsorem.
I w zależności od ustaleń:
- opracowanie i dystrybucja podsumowania/raportu,
- monitorowanie postępów.
Na zakończenie warto przeprowadzić analizę własnej pracy i doskonalenie umiejętności.
projektowanie agendy – praktyczna struktura
jak konkretnie zaprojektować agendę sesji? Sprawdzona struktura to połączenie czterech elementów:
- CEL – uzgodniony cel sesji (ten, który wypracowałeś z interesariuszami na etapie przygotowania)
- ZADANIA – CO jest do wykonania? Jakie konkretne kroki musi wykonać grupa, żeby osiągnąć cel?
- METODY PRACY – JAK to wykonać? Jakie techniki i narzędzia będą najlepsze dla każdego zadania?
- CZAS – ile to zajmie? Realistyczne oszacowanie czasu na każde zadanie.
trzy kategorie technik pracy
Jak pracować nad każdym zadaniem? Masz do dyspozycji trzy podstawowe formy pracy:
- Praca indywidualna (np. zapisywanie na karteczkach / w aplikacji) – gdy chcesz, żeby każdy miał szansę pomyśleć bez wpływu innych lub gdy zbierasz indywidualne opinie.
- Praca w podgrupach (np. dyskusja, zapisywanie na flipcharcie, kategoryzacja) – gdy potrzebujesz różnorodności perspektyw, ale chcesz zachować intymność małej grupy.
- Wszyscy razem (np. rundka, kategoryzacja, dyskusja na forum) – gdy potrzebujesz wspólnej dyskusji czy uzgodnień lub gdy chcesz, żeby wszyscy słyszeli wszystkie perspektywy.
praktyczne wskazówki do projektowania sesji
- Zacznij od końca – co konkretnie ma być rezultatem sesji? Jakie decyzje mają być podjęte? Jakie ustalenia wypracowane? Dopiero potem planuj kroki, które do tego doprowadzą.
- Myśl o energii grupy – na początku ludzie mają dużo energii, ale są „zimni” merytorycznie. W środku są rozpędzeni. Pod koniec są zmęczeni, ale mają już wspólny kontekst. Dostosuj zadania do naturalnego rytmu grupy.
- Planuj rezerwy czasowe – zawsze daj sobie bufor czasowy. Dyskusje często trwają dłużej niż myślisz, a pośpiech zabija jakość.
- Miej plan B – przygotuj alternatywne metody na wypadek, gdyby coś nie działało lub grupa potrzebowała innego podejścia.
kwalifikacja „facylitowanie – prowadzenie spotkań grupowych”
Szczegółowe kompetencje profesjonalnego facylitatora opisuje kwalifikacja „Facylitowanie – prowadzenie spotkań grupowych”. To kwalifikacja wpisana do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji na poziomie 6. Kwalifikacja ta obejmuje wszystkie kluczowe kompetencje: od przygotowania sesji, przez jej prowadzenie, aż po ocenę efektów i samo-rozwój. To nie jest kolejny certyfikat „dla papierka” – to rzeczywiste potwierdzenie umiejętności praktycznych.
Artykuł powstał na podstawie materiałów ze spotkania prowadzonego przez Agnieszkę Buśk i Dawida Muszkieta w ramach wydarzenia „Wakacyjne Wtorki z Facylitacją 2025″ (15.07.2025). Napisany został ze wsparciem Claude, Copilot i Gemini (AI).
